Merkez Bankası, 18 Ağustos tarihindeki PPK toplantısında 2022 yılında birinci defa faiz oranlarında değişime giderek 100 baz puanlık indirim yaptı ve 1 haftalık repo faizini (politika faizi) yüzde 13 düzeyine çekti.
Merkez Bankası’nın faiz indirimi piyasalarda sürpriz olarak nitelendirilirken, 2021 yılında yapılan 500 baz puanlık faiz indirimleriyle yaşanan kur şokunun tetiklenmesinden korkularak, 20 Aralık 2021’de devreye alınan KKM sisteminin kurdaki yükselişle artan maliyeti hesaplanmaya başladı. Zira dolar/TL 18 kritik sonunu artık aşmıştı.
Dolar/TL’de 18 sonunun aşılması niye değerli?
Dolar, dünyada da Fed’in faiz artırımlar ile kıymet hasılatına yönelirken, Türkiye’de bu yükseliş hem daha evvel tıpkı vakitte daha epeyce yaşandı. 2018 yılında yaşanan ‘kur krizi’ daha sonrasında kur hassasiyeti aslında Türkiye’de tarihe dayanırken, 2021 yıl sonunda Aralık ayında görülen 18,40 tarihi doruğunun piyasa uzmanları için açıklaması şöyleydi:
Asıl kıymetli olan kısım ortalamalar olurken, 2021 yılı sonunda yaşananlar ortalamalarda fazlaca tesirli olmasa da teknik olarak bir kez o düzey görülmüştü.
halbukiki 2022 yılındaki yükseliş trendi ortalamaları da yükselterek ilerlemişti. Dünkü yükselişte 18 hem ruhsal hudut olmuş tıpkı vakitte ortalamalarla desteklenmişti.
Bir de artık hayatımızda KKM vardı! Dolardaki yükselişin cebimize etkisi
18,40 tarihi tepesini goren dolar/TL’yi o periyot vazifesinde taze olan Bakan Nebati’nin ‘Biz mi bir şey yaptık?’ soruları eşliğinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın deklare ettiğı KKM tesiri geriletmişti. Az evvel bahsetmiş olduğumiz aslına bakarsanız içeriği hayli dolu olmayan yükselişin sıçrama olması kuru 10 düzeylerine geriletirken, gerilemedeki soru işaretlerinin tesiriyle süratli bir biçimde 13 düzeylerinde dengelenmişti.
KKM’nin devreye girmesiyle tartışmalar başını alıp gitmişti. Birinci devirde sistemin yapısı merak konusu olurken, daha sonrasında düzenlemelerle ‘oluşturduğu yük’ ana gündemi oluşturdu.
KKM niye yük? Dolardaki yükselişle yükümüz ne olacak?
KKM’nin yükü, birikimi olanın dolar/TL’den vazgeçmek karşılığında kurdaki yükselişin engellenmesi için parasını TL’de tutmasıyla kur ziyanını devletin karşılamasına dayanırken, bir de şirketlere bunun için ekstra vergi avantajı sağlanınca gelirden de vazgeçme durumu oluyor. her insanın bildiğini tekrar söyleyelim; TL’sini KKM’ye yatırana banka faizi üzeri kur çıkarı farkını Hazine, dövizini bozarak KKM’ye yatıranaysa farkın TCMB ödüyor. Hazine’nin ne ödediği bilinirken, TCMB için hesap ve kestirim yapılıyor.
Yılbaşından bu yana yani birinci dönüşlerin olduğu mart ve daha sonrasında nisan, mayıs, haziran ve temmuz aylarında Hazine KKM için 60,6 milyar TL ödeme yaptı. Elde var 1!
twitter.com
KKM büyüklüklerinden hesapla TCMB’nin ödemesinin de 80 milyar TL civarı olduğu belirtiliyor. Elde var 2!
pbs.twimg.com
Merkez Bankası anketinden yola çıkarak piyasadaki yılsonu beklentisi üzerinden hesapla 2022 yılında KKM için devletin ya da halkın cebinden toplamda 300 milyar TL çıkması bekleniyor! Elde var 3!
twitter.com
@e507’nin paylaştığı KKM için yapılan tablolarda da haliyle yerimiz değişti
pbs.twimg.com
@AhmetBeyefendi M2 para arzından da bahsetmiş KKM paylaşımında. Nedir bu M2?
twitter.com
M1, en dar para arzı tarifi olurken, sirkülasyondaki para ve vadesiz mevduat ölçüsüdür. özetlemek gerekirse en kolay ulaşılabilen, piyasadaki likit para ölçüsü.
M2’yse M1’e tasarruf ve kısa dönem vadeli mevduatların eklenmesiyle bulunur. Yani cebinizdeki ya da hesabınızdaki hazır para değildir lakin kullanmak isterseniz de bir daha kısa vadede erişebileceğiniz bir ölçüdür.
Bir de geniş olarak tanımlanan M3 vardır. Bu da bir daha M1’e vadeli mevduatlar, repodan sağlanan fonlar, para piyasası fonları ve vadesi 2 yıla kadar olan ihraç edilen menkul değerler eklenerek elde edilir.
KKM, teorik olarak vadesine 3 ya da 6 kalan mevduattır ve para arzı piyasada para bolluğunu getirir. Devlet arzı artırarak ödemelerini yapar fakat bu da enflasyonun yükselişini destekleyici bir gelişmedir.
pbs.twimg.com
KKM’nin maliyet hesaplamaları ile bir arada yapılacak ödemelere de para gerekli olmasını özetlemek gerekirse açıklayan paylaşım
twitter.com
Merkez Bankası’nın para basımına sürat verdiği argümanları sürüyor.
Piyasada 200 TL’lik banknot adedinin 759 milyon 833 bine, 100 TL’lik banknot adedinin 1 milyar 211 milyon 961 bine çıktığı TCMB’nin datalarında görülüyor. Buna nazaran 50 TL’lik banknot adedi 2021 Ekim prestijiyle 200 TL’nin gerisinde kalırken, yaklaşık 463 milyon adet, 10 TL 382 milyon, 5 TL 356 milyon ve 20 TL’lik banknotlar da 253,5 milyon adet olarak piyasada bulunuyor.
“İktidar ise 200 TL basımını sonlu ölçüde tutarak tartısı 100 TL’ye veriyor”
Sözcü’den Cem Yıldırım’ın haberine bakılırsa, CHP İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, 200 TL’nin artık gündelik hayat ve ticari bağlarda yetmediğini, Dolanımdaki banknotların üçte birini tek başına 100 TL’nin oluşturduğunu belirtti. En büyük iki banknotun emisyon hacmi ortasında hissesinin da yüzde 56,7 olduğunun altını çiziyor ve şöyleki bir tezde bulunuyor:
Para piyasalarının temel prensibi, en yüksek kupürlü paranın emisyon hacmindeki hissesi yüzde 50’yi aştığında bir üst pahada kupür basımına geçilmesidir. İktidar ise 200 TL basımını hudutlu ölçüde tutarak yükü 100 TL’ye veriyor. 100 TL’nin hissesi yüzde 50’yi geçtiğinde bir üst kupür olan 200 TL basımına sürat vererek, hissesi yüzde 50’yi geçene kadar vakit kazanmak peşindeler.
Özetle: Dolar/TL yükseldikçe KKM’de fatura kabarıyor, KKM ödemeleri için para gerekiyor. Emisyonda da 100 TL ve 200 TL istikrarı daha büyük banknotların gecikmesi için korunuyor.
Merkez Bankası’nın faiz indirimi piyasalarda sürpriz olarak nitelendirilirken, 2021 yılında yapılan 500 baz puanlık faiz indirimleriyle yaşanan kur şokunun tetiklenmesinden korkularak, 20 Aralık 2021’de devreye alınan KKM sisteminin kurdaki yükselişle artan maliyeti hesaplanmaya başladı. Zira dolar/TL 18 kritik sonunu artık aşmıştı.
Dolar/TL’de 18 sonunun aşılması niye değerli?
Dolar, dünyada da Fed’in faiz artırımlar ile kıymet hasılatına yönelirken, Türkiye’de bu yükseliş hem daha evvel tıpkı vakitte daha epeyce yaşandı. 2018 yılında yaşanan ‘kur krizi’ daha sonrasında kur hassasiyeti aslında Türkiye’de tarihe dayanırken, 2021 yıl sonunda Aralık ayında görülen 18,40 tarihi doruğunun piyasa uzmanları için açıklaması şöyleydi:
Asıl kıymetli olan kısım ortalamalar olurken, 2021 yılı sonunda yaşananlar ortalamalarda fazlaca tesirli olmasa da teknik olarak bir kez o düzey görülmüştü.
halbukiki 2022 yılındaki yükseliş trendi ortalamaları da yükselterek ilerlemişti. Dünkü yükselişte 18 hem ruhsal hudut olmuş tıpkı vakitte ortalamalarla desteklenmişti.
Bir de artık hayatımızda KKM vardı! Dolardaki yükselişin cebimize etkisi
18,40 tarihi tepesini goren dolar/TL’yi o periyot vazifesinde taze olan Bakan Nebati’nin ‘Biz mi bir şey yaptık?’ soruları eşliğinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın deklare ettiğı KKM tesiri geriletmişti. Az evvel bahsetmiş olduğumiz aslına bakarsanız içeriği hayli dolu olmayan yükselişin sıçrama olması kuru 10 düzeylerine geriletirken, gerilemedeki soru işaretlerinin tesiriyle süratli bir biçimde 13 düzeylerinde dengelenmişti.
KKM’nin devreye girmesiyle tartışmalar başını alıp gitmişti. Birinci devirde sistemin yapısı merak konusu olurken, daha sonrasında düzenlemelerle ‘oluşturduğu yük’ ana gündemi oluşturdu.
KKM niye yük? Dolardaki yükselişle yükümüz ne olacak?
KKM’nin yükü, birikimi olanın dolar/TL’den vazgeçmek karşılığında kurdaki yükselişin engellenmesi için parasını TL’de tutmasıyla kur ziyanını devletin karşılamasına dayanırken, bir de şirketlere bunun için ekstra vergi avantajı sağlanınca gelirden de vazgeçme durumu oluyor. her insanın bildiğini tekrar söyleyelim; TL’sini KKM’ye yatırana banka faizi üzeri kur çıkarı farkını Hazine, dövizini bozarak KKM’ye yatıranaysa farkın TCMB ödüyor. Hazine’nin ne ödediği bilinirken, TCMB için hesap ve kestirim yapılıyor.
Yılbaşından bu yana yani birinci dönüşlerin olduğu mart ve daha sonrasında nisan, mayıs, haziran ve temmuz aylarında Hazine KKM için 60,6 milyar TL ödeme yaptı. Elde var 1!
twitter.com
KKM büyüklüklerinden hesapla TCMB’nin ödemesinin de 80 milyar TL civarı olduğu belirtiliyor. Elde var 2!
pbs.twimg.com
Merkez Bankası anketinden yola çıkarak piyasadaki yılsonu beklentisi üzerinden hesapla 2022 yılında KKM için devletin ya da halkın cebinden toplamda 300 milyar TL çıkması bekleniyor! Elde var 3!
twitter.com
@e507’nin paylaştığı KKM için yapılan tablolarda da haliyle yerimiz değişti
pbs.twimg.com
@AhmetBeyefendi M2 para arzından da bahsetmiş KKM paylaşımında. Nedir bu M2?
twitter.com
M1, en dar para arzı tarifi olurken, sirkülasyondaki para ve vadesiz mevduat ölçüsüdür. özetlemek gerekirse en kolay ulaşılabilen, piyasadaki likit para ölçüsü.
M2’yse M1’e tasarruf ve kısa dönem vadeli mevduatların eklenmesiyle bulunur. Yani cebinizdeki ya da hesabınızdaki hazır para değildir lakin kullanmak isterseniz de bir daha kısa vadede erişebileceğiniz bir ölçüdür.
Bir de geniş olarak tanımlanan M3 vardır. Bu da bir daha M1’e vadeli mevduatlar, repodan sağlanan fonlar, para piyasası fonları ve vadesi 2 yıla kadar olan ihraç edilen menkul değerler eklenerek elde edilir.
KKM, teorik olarak vadesine 3 ya da 6 kalan mevduattır ve para arzı piyasada para bolluğunu getirir. Devlet arzı artırarak ödemelerini yapar fakat bu da enflasyonun yükselişini destekleyici bir gelişmedir.
pbs.twimg.com
KKM’nin maliyet hesaplamaları ile bir arada yapılacak ödemelere de para gerekli olmasını özetlemek gerekirse açıklayan paylaşım
twitter.com
Merkez Bankası’nın para basımına sürat verdiği argümanları sürüyor.
Piyasada 200 TL’lik banknot adedinin 759 milyon 833 bine, 100 TL’lik banknot adedinin 1 milyar 211 milyon 961 bine çıktığı TCMB’nin datalarında görülüyor. Buna nazaran 50 TL’lik banknot adedi 2021 Ekim prestijiyle 200 TL’nin gerisinde kalırken, yaklaşık 463 milyon adet, 10 TL 382 milyon, 5 TL 356 milyon ve 20 TL’lik banknotlar da 253,5 milyon adet olarak piyasada bulunuyor.
“İktidar ise 200 TL basımını sonlu ölçüde tutarak tartısı 100 TL’ye veriyor”
Sözcü’den Cem Yıldırım’ın haberine bakılırsa, CHP İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, 200 TL’nin artık gündelik hayat ve ticari bağlarda yetmediğini, Dolanımdaki banknotların üçte birini tek başına 100 TL’nin oluşturduğunu belirtti. En büyük iki banknotun emisyon hacmi ortasında hissesinin da yüzde 56,7 olduğunun altını çiziyor ve şöyleki bir tezde bulunuyor:
Para piyasalarının temel prensibi, en yüksek kupürlü paranın emisyon hacmindeki hissesi yüzde 50’yi aştığında bir üst pahada kupür basımına geçilmesidir. İktidar ise 200 TL basımını hudutlu ölçüde tutarak yükü 100 TL’ye veriyor. 100 TL’nin hissesi yüzde 50’yi geçtiğinde bir üst kupür olan 200 TL basımına sürat vererek, hissesi yüzde 50’yi geçene kadar vakit kazanmak peşindeler.
Özetle: Dolar/TL yükseldikçe KKM’de fatura kabarıyor, KKM ödemeleri için para gerekiyor. Emisyonda da 100 TL ve 200 TL istikrarı daha büyük banknotların gecikmesi için korunuyor.